Sociaal ondernemen

Sociaal ondernemen

Sociaal ondernemen

Waarom en hoe kunnen bestaande bedrijven meer sociaal-maatschappelijk gericht worden? Deelvragen: Wat is ‘Social Entrepreneurship’ en welke vormen zijn er? Wat zijn de ‘best practices’ van ‘Social Entrepreneurship? Hoe zijn bedrijven in staat om hun doelstelling te wijzigen en waarom? Hoe kunnen bedrijven de verandering vormgeven in hun organisatie? Welke kansen biedt ‘Social Entrepreneurship’ aan bedrijven en welke valkuilen?

Steeds meer ondernemers zijn zich bewust van maatschappelijke uitdagingen en vragen zich af hoe zij dat kunnen vertalen naar hun onderneming.

In tegenstelling tot financieel georiënteerd ondernemen, wat zich met name richt op financieel rendement, gaat het bij sociaal ondernemen in de eerste plaats om ‘maatschappelijk rendement’. Steeds vaker zien we echter dat er oog is voor zowel financieel als maatschappelijk rendement, de ‘hybridiseringstrend’. Door middel van innovatieve organisatievormen en businessmodellen die voldoende financiële inkomsten opleveren voor een gezonde bedrijfshuishouding en groei, worden duurzame oplossingen gevonden voor maatschappelijke vraagstukken.

Aan de hand van onderzoek bij zeventien organisaties beschrijft Sociaal Ondernemen welke kansen er worden gezien, welke barrières er overwonnen moeten worden en waarom niet alle ondernemingen even (pro)actief zijn in het creëren van maatschappelijk rendement. Wat houdt hen tegen? Willen ze niet, kunnen ze niet, lukt het niet of mogen ze niet? En in welke mate levert een maatschappelijke oriëntatie een voordeel of juist een nadeel op? De ervaringen van deze organisaties worden vertaald naar observaties en bevindingen waar andere bedrijven hun voordeel mee kunnen doen. Zo helpt dit boek bestaande en nieuwe ondernemingen met praktische tips om een integrale visie op waarde en rendement vorm te geven en zo een bijdrage te leveren aan de grote maatschappelijke uitdagingen waar we voor staan.

ISBN: 9789023256281
JAAR: 2018

 

Publicaties & Uitgaves

SMS heeft een lange historie: in juni van dit 2023 bestaan we 56 jaar. De stichting is ontstaan uit de behoefte van het toenmalige VNO aan wetenschappelijk praktijkonderzoek naar arbeidsverhoudingen. De gedachte was dat dit behulpzaam zou zijn bij de cao-onderhandelingen met de vakbonden. Inmiddels zijn we actief op een breder terrein. HR-vraagstukken zijn nog steeds een belangrijk onderwerp, maar onderzoeken gaan bijvoorbeeld ook over kunstmatige intelligentie, circulaire verdienmodellen en sociaal ondernemen. Ieder jaar lopen er een of twee onderzoeken en ronden we er ook een of twee af. De uitkomsten publiceren we in een Nederlands- en Engelstalig (e-)boek. We willen de opgedane kennis en inzichten namelijk breed verspreidenAlle onderzoeken die zijn verricht worden afgesloten met de uitgave van een boek met alle bevindingen. Inmiddels is dit uitgegroeid tot een uitgebreid bibliotheek. 

Beleidsbepalende publicaties

In de afgelopen decennia waren ‘centralisatie en decentralisatie van besturing en organisatie’, ‘flexibilisering van bedrijfsprocessen en arbeidsinzet’ en ‘veranderingen in de arbeidspopulatie’ actuele onderzoeksthema’s. Verschillende publicaties hebben grote invloed gehad op het beleid en de ontwikkelingen in het Nederlandse bedrijfsleven.

Een deel van de boeken kunt u downloaden als pdf, de overige titels zijn via de link te bestellen.  

Nieuwerwets Organiseren

Nieuwerwets Organiseren

Nieuwerwets organiseren

In ‘Nieuwerwets organiseren’ worden een zestal organisatievormen gepresenteerd, die even zo vele manieren bieden om de eigen organisatie te lezen, namelijk: loslaten, protocolleren, verbinden, cultiveren, parallel schakelen en virtualiseren.

Het zijn geen revolutionaire perspectieven die een nieuwe heerlijke werkelijkheid in het vooruitzicht stellen. Alleen al vanwege het gegeven dat nieuwe organisatievormen misschien wel helemaal niet zo nieuw zijn als we misschien wel denken. Neem nu ‘loslaten’, Dat is nu, in de woorden van Hans de Bruijn, die de hoofdlijn van het onderzoek toelichtte, the talk of the town. Er zouden te veel managementlagen zijn die de organisatie belasten en het werk van professionals frustreren. ‘Schaf overbodig management af en laat alle ruimte aan professionals’ is het parool. Maar het is vaak niet meer dan het opnieuw hernemen van een idee uit het verleden dat tot twintig jaar geleden eigenlijk onbetwist was. Bovendien: dat ‘loslaten’ is misschien een goed idee bij teamwork, maar bij zeer complexe taken (het besturen van een vliegtuig) of juist heel eenvoudige (hygiënische omgangsvormen voor medische professionals in ziekenhuizen) veel minder. Daar kunnen protocollen die het gedrag van professionals reguleren juist de oplossing bieden om veel ongelukken of infecties te voorkomen. Toch staat ‘protocoleren’ bij professionals in een beetje een kwade reuk. Tekenend is dat uit de resultaten van de NOV-scan die een van de onderzoekers tijdens het symposium presenteerde, blijkt dat de respondenten voor de eigen organisatie het minste van verwachten van ‘protocoleren’ en ‘verbinden’ en het meest van het inzetten van verschillende vormen van samenwerking.

Tweegesprek

Bij Sensire, een zorgorganisatie uit de Achterhoek, hebben ze de organisatie getransformeerd door het spoor van ‘loslaten’ te volgen (waarbij overigens ook protocolleren een belangrijke rol speelde). Negentig managers gingen er uit waarvoor tachtig professionals in de plaats kwamen die in zelfstandige teams zelf hun eigen weg naar resultaat mochten bepalen. Zij werden in het diepe gegooid, want zo stelde Maarten van Rixtel, bestuurder van Sensire, “Zwemmen leer je niet in de bibliotheek”. “Wat deden de managers dan in de tussentijd?” zo vroeg Hans de Bruijn zich in een tweegesprek met Van Rixtel af. “Zij waren vooral druk doende om oplossingen te zoeken voor andermans problemen”. Met zelfstandige teams is het niet meer mogelijk om je bij incidenten en problemen op het management te richten. Voordeel van het spoor van ‘loslaten’ is dat professionals weer zeggenschap hebben over hun eigen vak. Wel is essentieel dat de doelen helder zijn en de registratie van de financiële stromen en de kwaliteitsindicatoren op orde, zodat de teams zelf aan real-time kwaliteitsmeting kunnen doen. Zonder dit kader en zonder geloof in de eigen aanpak is volgens hem succes niet mogelijk.

Blinde vlekken

Na de presentatie van bevindingen en het tweegesprek werd het boek aangeboden aan Harry van de Kraats, algemeen directeur van AWVN . Hij prees het boek als weer een waardevolle proeve van een door Stichting Management Studies geïnitieerd en begeleid praktijkonderzoek. De verrichtte studie dwingt tot nadenken over de eigen organisatie. Het zijn volgens Van de Kraats vooral de hybride vormen, en niet de in dit boek onderscheiden ideaaltypische vormen die we daadwerkelijk tegenkomen in de praktijk. De vraag is dan ook niet zozeer welke wijze van organiseren voor de eigen organisatie het meest geschikt is, maar vooral hoe de verschillende perspectieven tegelijkertijd benut kunnen worden om blinde vlekken in de eigen wijze van organiseren op te sporen.

Confronterend en succesvol

Onder leiding van Paul Nobelen gingen vertegenwoordigers van enkele verschillende ‘Nieuwerwetse Organisatievormen’ met elkaar en met de andere aanwezigen in debat. Naast Maarten van Rixtel, bestuurder van Sensire, waren dat John van Eijck, van de gemeente Molenwaard (‘virtualiseren’), Guido Heezen, oprichter en directeur Effectory (‘loslaten’, in dit geval door professionals zelf in gang gezet) en Corine van Es, social innovator en lid Open Coop, die eigenlijk het ouderwetse idee van coöperatie nieuw leven in hebben geblazen door gezamenlijk als zwerm zzp-ers de huisvestiging te regelen door een publieke plek in de stad te exploiteren (‘verbinden’).

 

 

De gemeente Molenwaard staat bekend als de gemeente zonder gemeentehuis. Bij een fusie tussen drie gemeenten stond men voor de vraag wat te doen. Men dacht: Waarom onszelf veraf van de burger organiseren door een nieuw gemeentehuis te bouwen? Het leidende motto daarbij werd: ‘U komt niet meer naar ons toe, wij komen naar u’ Paspoorten en rijbewijzen worden voortaan thuis bezorgd, voor het ministerie van Binnenlandse Zaken enorm wennen, maar de burgers waren erg enthousiast. Ook op universiteiten wordt dit nieuwe spoor van virtualiseren inmiddels met succes gevolgd. Zo biedt de TU-Delft Massive Open Online Courses (MOOC’s), die op den duur het universitaire landschap fundamenteel kunnen wijzigen.

 

Bestand tegen de weerbarstigheid van alledag

Uit de levendige discussie die volgde bleek eens te meer de bruikbaarheid van de toegankelijke en niet simplistische bevindingen uit het boek. Het slaagt er uitstekend in om de weerbarstigheid van de organisatorische werkelijkheid van alledag in kaart te brengen. De zes perspectieven op organiseren bieden even zovele leesbrillen om de eigen organisatie te lezen en de veranderpotentie ervan goed in te kunnen schatten. Ook de nieuwerwetse hybride organisatievorm ‘parallel schakelen’ en het familiaire spoor van ‘cultiveren’ bieden herkenning en nieuw perspectief, misschien wel ouderwetse kwaliteiten in een nieuw jasje, op het potentieel aan mogelijkheden en bedreigingen voor ontwikkeling binnen de eigen organisatie. Alleen daarom is het lezen van het boek ‘Nieuwerwets Organiseren’ al de moeite waard. 

ISBN: 978 90 232 5339 6
JAAR: 2014

 

Publicaties & Uitgaves

SMS heeft een lange historie: in juni van dit 2023 bestaan we 56 jaar. De stichting is ontstaan uit de behoefte van het toenmalige VNO aan wetenschappelijk praktijkonderzoek naar arbeidsverhoudingen. De gedachte was dat dit behulpzaam zou zijn bij de cao-onderhandelingen met de vakbonden. Inmiddels zijn we actief op een breder terrein. HR-vraagstukken zijn nog steeds een belangrijk onderwerp, maar onderzoeken gaan bijvoorbeeld ook over kunstmatige intelligentie, circulaire verdienmodellen en sociaal ondernemen. Ieder jaar lopen er een of twee onderzoeken en ronden we er ook een of twee af. De uitkomsten publiceren we in een Nederlands- en Engelstalig (e-)boek. We willen de opgedane kennis en inzichten namelijk breed verspreidenAlle onderzoeken die zijn verricht worden afgesloten met de uitgave van een boek met alle bevindingen. Inmiddels is dit uitgegroeid tot een uitgebreid bibliotheek. 

Beleidsbepalende publicaties

In de afgelopen decennia waren ‘centralisatie en decentralisatie van besturing en organisatie’, ‘flexibilisering van bedrijfsprocessen en arbeidsinzet’ en ‘veranderingen in de arbeidspopulatie’ actuele onderzoeksthema’s. Verschillende publicaties hebben grote invloed gehad op het beleid en de ontwikkelingen in het Nederlandse bedrijfsleven.

Een deel van de boeken kunt u downloaden als pdf, de overige titels zijn via de link te bestellen.  

Leiders in Cultuurverandering

Leiders in Cultuurverandering

Leiders in Cultuurverandering

Een praktische gids voor strategische en culturele veranderingen in organisaties

Topbestuurders moeten zich meer met de bedrijfscultuur bezig houden

Leiders in cultuurverandering – geheel herziene editieLeiders die met hun onderneming een nieuwe strategische richting willen inslaan, doen er
goed aan de nodige tijd en aandacht te besteden aan cultuurverandering. Die aandacht moet dan vooral zijn gericht op het uitdragen en met alle betrokkenen bespreken van de koers die de onderneming wil gaan volgen, de waarden van de onderneming en wat ze wil betekenen voor klanten en maatschappij. Door je als leider te verbinden met de zijnswaarde van de onderneming en dat ook op alle medewerkers over te brengen, verhoog je de kans op een succesvolle strategiewijziging.

Dat is één van de belangrijkste uitkomsten van een onderzoek dat Jaap Boonstra (hoogleraar Universiteit van Amsterdam en Esade Business School in Barcelona) en een team van onderzoekers van Sioo (Interuniversitair centrum voor organisatie en veranderkunde) in opdracht van Stichting Management Studies hebben uitgevoerd. Zij hebben daartoe in 20 bedrijven en instellingen diepgaand onderzocht welke rol leiderschap en cultuurverandering speelden bij belangrijke strategische veranderingen. De uitkomsten van het onderzoek zijn ook opgenomen in het boek ‘Leiders in cultuurverandering, Een praktische gids voor strategische en culturele veranderingen in organisaties’.

Genomineerd voor  managementboek
van het jaar 2012.

Belangrijke rol

Aanleiding voor het onderzoek was de constatering dat weliswaar breed wordt erkend dat cultuurverandering nodig is voor wezenlijke vernieuwing, maar dat veel programma’s voor cultuurverandering verzanden en hun doel niet bereiken. Dat leiders in zo’n proces een belangrijke rol hebben te spelen, zal niemand verbazen. Op basis van dit onderzoek kan nu meer gezegd worden over hoe die rol er dan precies moet uitzien.

In de onderzochte ondernemingen en organisaties zoals Amazon, 3M, Air France-KLM, Albert Heijn, ARCADIS, Gemeente Amsterdam, KPN, NS, Philips Electronics Nederland, Politie Amsterdam Amstelland en Rabobank speelden zeer uiteenlopende aanleidingen voor het inzetten op een cultuurverandering; variërend van nieuwe businessmodellen waarin de klant centraal staat tot verlies van legitimiteit, van het bevorderen van samenwerking in internationale concerns tot het sturen op diversiteit in de organisatie. Uit het onderzoek blijkt dat op basis van aanleiding en doelstelling specifieke veranderroutes moeten worden gekozen, met de inzet van heel verschillende cultuurinterventies.

Drijvende kracht

Hoewel de rol van de topbestuurder onomstreden belangrijk is, blijkt uit het onderzoek dat in sommige gevallen ook anderen dan de topbestuurder, het voortouw in de cultuurverandering kunnen nemen. Met name in professionele organisaties vormen professionals vaak de drijvende kracht achter een verandering. Zij nemen deze rol veelal op zich vanuit professionele bezorgdheid of schaamte over de kwaliteit van hun werk. Echter ook in deze situaties zal de topbestuurder achter de professional moeten staan door duidelijk te maken welk gedrag niet meer getolereerd wordt.

SCHRIJVER: Jaap Boonstra
ISBN: 978 90 232 5233 7
JAAR: 2014 (2e hierziene uitgave)

 

 

Publicaties & Uitgaves

SMS heeft een lange historie: in juni van dit 2023 bestaan we 56 jaar. De stichting is ontstaan uit de behoefte van het toenmalige VNO aan wetenschappelijk praktijkonderzoek naar arbeidsverhoudingen. De gedachte was dat dit behulpzaam zou zijn bij de cao-onderhandelingen met de vakbonden. Inmiddels zijn we actief op een breder terrein. HR-vraagstukken zijn nog steeds een belangrijk onderwerp, maar onderzoeken gaan bijvoorbeeld ook over kunstmatige intelligentie, circulaire verdienmodellen en sociaal ondernemen. Ieder jaar lopen er een of twee onderzoeken en ronden we er ook een of twee af. De uitkomsten publiceren we in een Nederlands- en Engelstalig (e-)boek. We willen de opgedane kennis en inzichten namelijk breed verspreidenAlle onderzoeken die zijn verricht worden afgesloten met de uitgave van een boek met alle bevindingen. Inmiddels is dit uitgegroeid tot een uitgebreid bibliotheek. 

Beleidsbepalende publicaties

In de afgelopen decennia waren ‘centralisatie en decentralisatie van besturing en organisatie’, ‘flexibilisering van bedrijfsprocessen en arbeidsinzet’ en ‘veranderingen in de arbeidspopulatie’ actuele onderzoeksthema’s. Verschillende publicaties hebben grote invloed gehad op het beleid en de ontwikkelingen in het Nederlandse bedrijfsleven.

Een deel van de boeken kunt u downloaden als pdf, de overige titels zijn via de link te bestellen.